معرفی معماری باروک و معماری نئوکلاسیک

معماری به عنوان مهم‌ترین نوع هنرهای تجسمی یکی از دستاوردهای ویژه بشر است که با گذر زمان اشکال متفاوتی به خود گرفته است. از اهرام مصر گرفته تا سازه‌های ارزشمند تمدن یونان باستان همه حاصل طراحی و معماری‌های خلاقانه‌ای است که موجب تحیر انسان می‌شود. از معروف‌ترین سبک‌های معماری، می‌توان به معماری باروک و معماری نئوکلاسیک اشاره کرد. شرکت ساختمانی پارسلند با شناخت کافی نسبت به کلیه سبک‌های معماری، انواع خدمات طراحی را به مشتریان ارائه می‌دهد. در این مقاله می‌توانید اطلاعاتی از سبک معماری باروک و معماری نئوکلاسیک کسب کنید. با ما همراه باشید.

سبک‌های معماری از مهم‌ترین عناصر نشان دهنده فرهنگ، تمدن بشر در جوامع مختلف و در گذر زمان هستند. آشنایی با سبک‌های مختلف معماری علاوه بر کمک به یادگیری و پتانسیل الهام بخشی آن، ما را در طراحی ساختمان ‌های امروزی و ترکیب ایده‌های مختلف کمک می‌کنند.

معماری باروک، مجلل و زیبا با روح ایتالیایی

معماری باروک در بازه زمانی بین سال‌های 1600 تا 1750 میلادی در جهان با ایده گرفتن از سبک معماری رنسانس و با شاخصه‌های زیباشناختی فراوان پدید آمد. این معماری برای اولین بار در ایتالیا رواج پیدا کرد. کارلو مادرنو خالق شاهکار نمای کلیسای سن پیتر واتیکان از پیشگامان سبک معماری باروک در ایتالیا است.

این معماری با توجه به تغییرات زیاد نسبت به معماری رنسانس و کنارگذاشتن تناسبات مرتب و منطقی دوره‌های ابتدایی رنسانس با منتقدان بسیاری همراه شد. منتقدانی که سبک باروک را سبکی افراطی و دارای تجملات بیش از اندازه نامنظم می‌دانستند.

مواردی که با توجه به مفهوم کلمه باروک به معنای مروارید ناصاف و پرپیچ و تاب، عدم رعایت قواعد تناسب و به نوعی آزاد گذاشتن هنرمند به استفاده از ذوق و حواس زیباشناختی خود به جای تکیه بر عقل حاکم بر دوران کلاسیک، چندان هم بی‌راه به حساب نمی‌آمد.

ویژگی‌های معماری باروک

مهم‌ترین تفاوت‌های معماری باروک با معماری پیشین خود به ویژه معماری رنسانس را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:

استفاده از طراحی پرشور و نقش‌های پیچیده، به طوری‌ که باروک ترکیبی از تکرار و به هم ریختگی درون مایه های کلاسیک سبک رنسانس را در خود جای داده بود.
استفاده از نورپردازی، رنگهای پرشور و اثرات خیالی
استفاده از دیوارهای خمیده مجسمه‌ها و نقش‌های برجسته‌ دو یا سه بعدی
پیاده سازی جذاب تضاد و تقابل در معماری
طراحی با تشریفات بالا و استفاده از طرح‌ مجلل
استفاده از مرمر و گچبری
تعبیه فضای کلی در مرکز و منظم کردن سایر فضاها به سمت آن

این سبک معماری در طول زمان به سه سبک مختلف تقسیم شد.

سبک‌های معماری باروک

سبک معماری باروک در گذر زمان دستخوش تغییرات شد و با توجه به این تغییرات، باروک به سه بخش آغازین، پیشرفته و پسین تقسیم می‌شود. بعد از مادرنو در باروک آغازین، از مهم‌ترین معماران و هنرمندان باروک پیشرفته فرانچسکو برومینی و جیان لورنز هستند که طراحی کلیسای باشکوه سان کارلینو San Carlino را به سبک باروک انجام داده‌اند.

به عنوان پایانی بر سبک معماری باروک در فرانسه و با فاصله گرفتن از تقارن رایج در دوره‌های قبلی، سبک روکوکو به وجود آمد. این سبک در واقع نسخه آخر باروک و به عنوان واکنشی علیه شکوه و جلال افراطی آن در معماری و توسط پیر موریسکی فرانسوی به وجود آمد.

برجسته‌ترین بناهای معماری باروک

در این بخش از مقاله به معرفی مهم‌ترین بناهای معماری باروک می‌پردازیم:

خانه Chiswick و Kenwood و کاخ بکینگهام لندن
تئاتر رویال سان کارلو San Carlo و ویلا تیتونی تراورسی Tittoni Traversi ایتالیا
کلیسا The Pantheon پاریس
موزه ملی پرادو Prado اسپانیا
کلیسا سنت آن ورشو، لهستان
کاخ سفید و ساختمان کنگره آمریکا
موزه آلتس Altes آلمان
آکادمی آتن یونان
ساختمان ملی کنگره در هاوانای کوبا

معماری نئوکلاسیک

معماری نئوکلاسیک یک سبک در معماری ساختمان است که در سال1750 و در ایتالیا به وجود آمد و بعدها در فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی رواج پیدا کرد.

هنگامی که معماری نئوکلاسیک در اروپا در دهه 1750 شروع به پیدایش کرد، به عنوان واکنشی نسبت به افراط و تفریط باروک و تزئینات ساده روکوکو که از سال 1730 در اروپا رایج بود، تلقی می‌شد. از طرفی، کشف ویرانه‌های باستان شناسی رم در پمپئی جهان را مجذوب خود کرد و سازندگان و معماران را به مطالعه و احیای سبک‌های ساختمانی یونان باستان و رم تشویق کرد.

ویژگی‌های معماری نئوکلاسیک

معماری نئوکلاسیک در واقع ساختمان‌هایی با ابعاد بزرگ و شکل‌های هندسی ساده، خطوط مرتب و منظم ایجاد کرده است. در اغلب آن‌ها از سنتوری سه گوش (آذین بالای درب)، نمای طویل و مسطح، کفپوش‌های متقارن و چند ردیف ستون به سبک دوریک یا یونیک استفاده شده است.

شاخصه‌های این نوع معماری را می‌توان در موارد زیر به صورت خلاصه بیان کرد:

مقیاس گسترده
استفاده از کفپوش‌های متقارن
پیاده‌سازی فرم و طراحی ساده
دنبال‌کننده سبک کلاسیک یونان و روم
ظاهر با حداقل تزئینات و اغلب بی نظم
سقف ها مسطح و اغلب گنبدی شکل
پشتیبانی از ستون های بلند (دوریک یا یونی)
باغ اطراف ساختمان با الگوهای هندسی

معماری نئوکلاسیک که گاهی به آن معماری کلاسیک جدید نیز گفته می‌شود، دارای سه سبک مختلف می‌باشد که در ادامه مقاله به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

1. کلاسیک بلوک کلاسیک (block)

در این سبک از نئوکلاسیک، ساختمان اغلب به شکل مستطیل یا مربع با سقف مسطح یا با طرح دو بعدی کم حجم ساخته می‌شود و در نمای بیرونی آن جزئیات کلاسیک بسیاری به کار می رود.

2. سبک پالادیان (Palladian)

معماری سبک پالادیان که توسط آندریا پالادیو خلق شده است، نگاهی اومانیستی داشته و بارزترین خصوصیت آن علاوه بر استفاده از عناصر حجمی و فیزیکی معماری نئوکلاسیک، تقارن و حجم نمایی آن است.

3. سبک معبد (Temple)

این معماری به طراحی ساختمان‌ها به سبک معبد اشاره دارد. این نوع ساختمان‌ها در دوره رنسانس رایج نبود و معماران بیشتر بر روی عناصر کلاسیک ساختمان‌ها تمرکز می‌کردند. در معماری سبک معبد ستون‌های اطراف ساختمان‌ها به سبک معبد ساخته می‌شدند.

برجسته‌ترین بناهای معماری نئو کلاسیک

در این بخش از مقاله، مهم‌ترین بناهای معماری نئو کلاسیک را معرفی می‌کنیم:

کلیسای جامع سنت پل لندن
کلیسای سنت ایگناتیوس لویولای رم
کلیسای سانتا پریسکا د تگزاسوی مکزیک
کلیسای جامع سانتیاگو د کامپوستلا ذر اسپانیا
فواره تروی رم
کاخ ورسای فرانسه
کاخ بلودر
کاخ شون برون
موزه انویلد

معماری نئوکلاسیک ایرانی

این نوع معماری در ایران و به خصوص در دوره پهلوی، مورد استفاده قرار گرفته است. درواقع معماری نئوکلاسیک ایرانی را با توجه به بناهای موجود می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:

دسته اول ساختمان‌هایی را شامل می‌شود که کلیه مشخصه‌های معماری نئوکلاسیک در ساخت آن‌ها رعایت شده است.
دسته دوم بناهایی هستند که از نظر فرم کلی بنا، ترکیب بندی حجمی اجزا، استفاده از نمادها و به خصوص تزئینات معماری و تقسیم بندی نما در چارچوب معماری نئوکلاسیک قرار می‌گیرند.

از جمله مهم‌ترین بناهای معماری نئوکلاسیک در ایران می توان به موارد زیر اشاره کرد:

ساختمان تلگراف خانه تهران

ساختمان تلگراف خانه در قسمت شرقی میدان توپخانه با پلان برونگرا و متقارن، ورودی حجمی در وسط بنا با ایوان زیبا، استفاده از ایوان با ستون‌های آیونیک و موارد دیگری که در سبک معماری نئوکلاسیک مشاهده می‌شود، یکی از بهترین نمونه‌های سبک معماری نئوکلاسیک در ایران است.

بدنه میدان حسن آباد

بدنه میدان امام حسین ساختمان دیگری است در تهران بزرگ و در سال 1313 به سبک معماری نئوکلاسیک ساخته شده است. وجود گنبد‌های هشت وجهی الهام گرفته شده از معماری باروک بوده و نرده‌ها و قسمت‌های گنبدی شکل در طراحی آن نمایانگر معماری نئوکلاسیک است.

شرکت ساختمانی پارسلند

شرکت ساختمانی پارسلند یک شرکت معماری در اصفهان و تهران است. فرداسازان سرزمین پارس (شرکت ساختمانی پارسلند) قادر به طراحی کلیه پروژه‌ها در انواع سبک‌ها است. با کارشناسان ما در تماس باشید.

نویسنده: سید مهدی عدنانی ساداتی